کود کلات شده زمانی تشکیل می‌شود که یک یا چند عنصر مغذی معدنی با یک مولکول آلی محصور شوند. این ماده محصور کننده آلی ریز مغذی‌هایی را که در خاک قلیایی وجود دارند مانند آهن، منگنز، کلسیم، روی و مس، در دسترس گیاه قرار می‌دهد.

در ادامه به نکاتی اشاره خواهیم کرد که علت خرید کود کلات را توجیه می‌کنند.

عملکرد کود کلات

در خاک‌های قلیایی یا خنثی، یون‌های هیدروکسید به فراوانی یافت می‌شوند. یون‌های هیدروکسید بار منفی دارند که با یون‌های فلزی با بار مثبت، سریعا وارد واکنش شده و مانع جذب آن‌ها توسط گیاه می‌شوند.

مولکولی که یون فلزی را می‌پوشاند به اسم لیگاند، از ایجاد واکنش میان یون‌های هیدروکسید و یون‌های فلزی جلوگیری می‌کند و ریزمغذی کلات شده به آسانی جذب گیاه می‌شود.

نکته قابل توجه درباره مواد کلات کننده این است که نباید در سوخت و ساز گیاه اختلال ایجاد کنند و وزن آن‌ها از حد مشخصی بیشتر باشد. کود کلات باید از نظر ساختاری پایداری لازم را داشته باشد و مجموع بار الکتریکی آن خنثی باشد تا مانع ایجاد واکنش با سایر ترکیبات شیمیایی فعال شود.

مزایای کود کلات

یک مرکز معتبر فروش کود کلات مانند سپاهان کشت به شما مزایای زیر را برای کود کلات خواهد گفت.

• افزایش دسترسی به مواد مغذی: ریزمغذی‌های معدنی به سبب دارا بودن پوشش آلی به دور خود می‌توانند به راحتی از پوشش مومی برگ عبور کنند و وارد بافت گیاه شوند. کودهای کلاته از طریق خاک و همچنین برگ، باعث افزایش دسترسی گیاه به ریز مغذی‌های معدنی می‌شوند.
• افزایش تحرک مواد مغذی: کلات باعث افزایش پویایی مواد فلزی در خاک می‌شود.
• عامل کلاته مانع از آبشویی می‌شود: ریزمغذی‌های کلاته شده پایداری بیشتری نسبت به یون‌های فلزی آزاد خاک دارند.
• در آب حلالیت کامل دارد.
• توقف رشد پاتوژنی گیاه: مواد کلات کننده با جذب ریز مغذی‌ها و کمک به رشد گیاه، ممکن است مانع از رشد میکروارگانیسم‌های بیماری زا شوند.
• مانع تثبیت عناصر ریز مغذی در خاک قلیایی
• قابل استفاده در آبکود و محلول پاشی
• اقتصادی‌تر بودن نسبت به کودهای سولفاته
• گرفتن نتیجه مطلوب با استفاده از مقدار کم آن
• کاهش مسمومیت خاک

انواع کود کلات

انواع کود کلات در بازار وجود دارند که در ادامه به‌طور مختصر آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

کلات آهن

کود کلات آهن از طریق خاک و همچنین برگ قابل جذب است و در هر نوع خاک قلیایی یا اسیدی کاربرد دارد. نقش کلیدی آهن در فتوسنتز، تنفس و تولید کلروفیل است. این کود به خاطر مزایا و نقش‌های بسزایی که دارد به عنوان بهترین کود کلات شناخته شده است.

کود کلات آهن به دلیل داشتن گوگرد، روی و منگنز در تولید و تجزیه پروتئین‌های گیاه تاثیر می‌گذارد و در اکثر سیستم‌های آنزیمی، نقش کاتالیزوری فعال دارد.

از دیگر نقش‌های مهم روی می‎توان به موثر بودن آن در ساخت اسیدآمینه تریپتوفان که پیش‌ساز هورمون اکسین است، اشاره کرد. هورمون اکسین، هورمونی بسیار تاثیرگذار در رشد طولی شاخه‌های گیاه است. بهترین زمان مصرف آن اوایل فصل بهار و قبل از شروع دوباره فعالیت گیاهان دائمی است.

کلات آهن قابلیت اختلاط با کودهای خشک دیگر یا مایع مخلوط را دارد و از طریق آبیاری قطره‌ای قابل مصرف است.

نکته قابل توجه در استفاده آن این است که باید دور از دسترس کودکان و حیوانات قرار گیرد، دست‌ها پس مصرف حتما با آب و صابون شسته شوند و در یک جای خشک که در معرض نور مستقیم خورشید نیست و در دمای کمتر از 35 درجه، نگهداری شود.

کلات مس

در خاک‌های قلیایی و آهکی، عناصر مس به‌سرعت رسوب می‌کنند و دسترسی به آن‌ها کاهش می‌یابد. پس از خرید کود کلات مس، آن را می‌توان به تنهایی و همچنین با کودهای کامل رشد محلول پاشی کرد. استفاده از آن را در ابتدای فصل رشد و پس از مشورت با کارشناسان توصیه می‌کنیم.

از فواید مس در گیاهان می‌توان فعال سازی واکنش‌های مختلف مانند سنتز لیگنین و پروتئین را نام برد. مس باعث افزایش رشد برگ گیاهان و جلوگیری از سوختن برگ شاخه‌های جوان می‌شود.

کلات روی

فواید کود کلات روی عبارتند از:

• افزایش کارایی فتوسنتز
• قابل استفاده به صورت محلول پاشی برگی
• از عناصر مهم در ساختار کلروفیل و هورمون‌های گیاهی
• حلالیت کامل در آب و مناسب براي مصرف خاکی و کود آبیاری
• قابل مصرف برای تمامی محصولات زراعی و باغی

استفاده بیش از اندازه کودهای فسفره، باعث تثبیت روی در خاک شده و علائم کمبود روی در محصولات زراعی و باغی نمایان می‌شود.

کلات منگنز

کود کلات منگنز به شکل مایع است و مواد تشکیل‌دهنده‌ای مانند‌ منگنز کلات دار (Mn)، سولفات (S)، اسیدهای آمینه و مواد ارگانیک دارد.

منگنز در گیاه جزئی از سیستم آنزیمی آرژینار و فسفوترانسفراز شناخته می‌شود، در واکنش‌های انتقال الکترون در گیاه دخیل است و در تولید کلروفیل نیز نقش دارد.

بنابراین می‌توان گفت که نقش آن در گیاه به‌صورت مشارکت در سیستم‌های ترکیبی است. همچنین در فعال سازی آنزیم‌هاي مختلفي که افزایش دهنده فتوسنتز و هورمون اکسین هستند، تاثیر دارد.

از طرف دیگر در فعال سازي آنزيم‌هاي بسيار و موثر در واكنش‌هاي فسفريل شدن، چرخه اسيد سيتريك و متابوليسم كربوهيدرات‌ها نيز نقش مهمي نشان می‌دهد.

دانه گیاه مقدار بسیار ناچیزی منگنز دارد و بخش عظیم آن در برگ و ساقه‌ها به چشم می‌خورد. وجود مقادیر زیاد آن در خاک باعث کاهش جذب آهن می‌شود و کمبود آهنی که در اثر منگنز باشد، باعث افزایش شدت مشکلات ناشی از سمیت منگنز در گیاه می‌شود.

علائم کمبود منگنز و کمبود آهن بسیار شبیه به هم هستند. کمبود این عنصر بیشتر در خاک‌های آلی و دارای واکنش قلیایی دیده می‌شود. علائم کمبود آن در گیاه به‌طور معمول اول در برگ‌های جوان دیده می‌شود. برگ‌ها ضعیف و باریک می‌شوند و گاهی لکه‌هایی روی آن‌ها پديد مي‌آيد.

کلات منیزیم

یکی دیگر از انواع کود کلات، كود كلات منيزيم است که مانند منگنز به شكل مايع وجود دارد و حاوي منیزیم (Mg) (لینگو سالفینیت کلات‌دار)، سولفور (S)، مواد آلی و اسیدهای آمینه است.

تنها عنصر فلزي كه در ساختار كلروفيل وجود دارد منيزيم است و به هسته مركزي سازنده كلروفيل شناخته مي‌شود. به همین دلیل با زرد شدن برگ‌ها (كلروز) به كمبود منيزيم در گياه پي مي‌بريم.

منيزيم به‌طور غیر مستقیم در سوخت و ساز و فتوسنتز درختان میوه و در فعالیت آنزیم‌ها نقش دارد و موجب فعال شدن حامل‌های فسفری که در جذب سایر عناصر مؤثر هستند، می‌شود. این عنصر در سنتز پروتئین نیز نقش داشته و با مشاركت در چرخه اسید سیتریک، در تنفس گیاهان نقش قابل توجهی دارد. منیزیم همچنین باعث افزایش روغن تهيه شده از درختانی مانند زیتون، گردو و بادام می‌شود.

علاوه بر زرد شدن برگ گياهان، از كم شدن قدرت و برگ‌هاي گياه مي‌توان به كمبود منيزيم پي برد. با كاهش منيزيم، فاصله رگبرگ‌ها و حاشيه برگ‌ها سوخته و زرد شده كه ابتدا در برگ‌هاي مسن و پاييني گياه مشاهده مي‌شود.

نقش منيزيم در گياه به شرح زیر است:

• نقش اساسي در انجام فتوسنتز
• بهبود كيفيت ثمره گياهان
• افزايش درصد روغن در دانه‌هاي روغني
• سنتز كربوهيدرات وچربي‌ها
• افزايش ميزان گل دهي
• افزايش ميزان توليد در گياهان گلخانه‌اي
• بسيار مفيد براي گياهان گلخانه‌اي، روغني و درختان ميوه
• نقل و انتقال فسفر
• فعال سازي آنزيم‌هاي انتقال انرژي (ATP)

كود آمينواسيد كلات شده

كود آمينواسيد كلات شده، داراي تركيبي پيچيده با پايداري بالا است كه آمينواسيد را به صورت كلات، با قدرت جذب بالا و نفوذكنندگي بالا به كار مي‌اندازد.

اين تركيب آلي فلزي با تحريك يون‌هاي فلزي باعث نفوذ بسيار موثرتر مواد مغذي فلزي به داخل گياه مي‌شود. اين كلات به دليل پايداري بالايي كه دارد از تاثيرات اسيدي يا قليايي بودن محيط كشت بر مواد فلزي مغذي مي‌كاهد.

کدام گیاهان اغلب به كود كلات نياز دارند

درختان ميوه و سبزيجات هر كدام به نسبت‌هاي مختلف به عناصر ريزمغذي معدني حساسيت دارند. اولين و ضروري‌ترين كاري كه باید براي تعيين ميزان نياز گياهان به ريزمغذي‌ها كرد، گرفتن آزمون خاک است. يكي از عوامل اصلي تعيين كننده دسترسي گياه به عناصر ریز مغذی، pH خاک است. بدين صورت كه اگر pH خاک از 5/6 بالاتر باشد، امكان دارد دسترسی گیاه به عناصر محدود شود. اگر پس از خرید كود كلات، از آن به صورت برگپاش استفاده کنید، از استفاده در خاك موثرتر است.

فروش کود کلات

امروزه خريد كود كلات بسيار راحت شده است، زيرا در كنار ساير انواع كود به فروش مي‌رسد. با توجه به اين كه تهيه كودهاي كلاته وارداتي هزينه بسيار بالايي دارد، توليدكنندگان داخلي براي راحتي مصرف‌كنندگان كود كلات اقدام به توليد آن كرده‌اند.

كود كلات آهن يكي از مكمل‌هاي ضروري براي مرحله رشد گياهان است تا ميوه‌هايي بسيار با كيفيت به ثمر برسانند. بنابراين كودهاي آهن كلات شده 6 یا 10 درصد يكي از پرفروش‌ترين انواع كود كلاته هستند.

قیمت کود کلات آهن با توجه به نوع عناصري كه با آن‌ها كلات شده و مقدار آن متغير است. هرچه اين كود از مواد معدني و آلي غني‌تر باشد قيمت آن نيز متفاوت خواهد بود. يكي از گران‌ترين برندهاي كود كلات آهن، نوع اسپانيايي آن است.

برای خرید بهترین کود کلات با قیمت مناسب می‌توانید به شرکت سپاهان کشت اعتماد کنید که نام بزرگی در صنعت شرکت‌های فروش محصولات کشاورزی در ایران با سابقه‌ای نزدیک به یک دهه است.

سوالات متداول